مهم‌ترین قوانین مالیاتی ایران که ضروری است بدانید!

مالیات برای همه افراد واژه‌ای آشناست اما قوانین مالیاتی برای اغلب ما آشنا نیستند! این یعنی مالیات امروزه نقش مهمی در زندگی و کسب‌وکار ما دارد اما دانش کافی درمورد آن نداریم! در تعریف مالیات آمده است: «مالیات پولی است که طبق قانون توسط مردم برای تأمین مخارج دولت پرداخت می‌شود.» از این رو آشنایی با قوانین مالیاتی هر کشور (به خصوص قوانین مالیاتی ایران) برای افرادی که قصد فعالیت‌های اقتصادی دارند بسیار اهمیت دارد تا بتوانند تمامی فرایندها را طبق قانون پیش ببرند تا به مشکلی برخورد نکنند.

مالیات چیست؟ آشنایی با قوانین مالیاتی در ایران

مالیات به عنوان بخشی از درآمد دولت محسوب شده که از بخش‌های مختلف ثروت یا درآمد شخص دریافت می‌شود. دولت برای تأمین هزینه‌های خود و به منظور حفظ منافع اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به موجب قانون مالیات دریافت می‌کند. قوانین مالیاتی در همه کشورها وجود داشته که رعایت کردن آن باعث می‌شود تا مالیات در یک چارچوب مشخص دریافت شود. وجود قوانین در زمینه‌های مختلف این اطمینان را به افراد می‌دهد که بتوانند در چارچوب قوانین از حق و حقوق خود برخوردار شوند.

باید توجه داشته باشید که مالیات به شخص، موسسه و دارایی‌های مختلف تعلق می‌گیرد و یک امر الزامی است و راهی برای فرار از آن وجود ندارد.

یکی از دلایل وضع قوانین مالیاتی، جلوگیری از هرج و مرج است.

در این مطلب قصد داریم تا با مهم‌ترین قوانین مالیاتی ایران آشنا شویم.

قوانین مالیات مستقیم

مالیات‌های مستقیم به دو بخش کلی تقسیم بندی می‌شوند: مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد. هر کدام از این مالیات‌ها دارای قوانین مخصوص به خود هستند. سرفصل‌های قوانین مالیات مستقیم، به شرح زیر است:

• اشخاص مشمول مالیات‌های مستقیم
• مالیات بر دارائی قانونی
• مالیات بر درآمد قانونی
• مقررات مختلف قانون مالیات مستقیم
• سازمان تشخیص و مراجع قانون مالیات‌های مستقیم

قوانین مالیات بر ارزش افزوده

قانون مالیت‌ها نشان می‌دهد که برای هر فعالیتی باید چه حد و حدودی را رعایت کرد. قانون مالیات در زمینه ارزش افزوده شامل بندهای مختلف است که در فصل اول آن کلیات و تعاریف مختلف ذکر شده است.

در فصل دوم به معافیت‌های مالیاتی اشاره داشته و در فصل سوم به بررسی نحوه پراخت مالیات می‌پردازد. باید توجه داشته باشید که قوانین مالیاتی بیان می‌دارد که عرضه کالا و ارائه خدمات در ایران مشمول مقررات مالیات بر ارزش افزوده است.

مالیات بر ارزش افزوده تفاوت بین ارزش کالا با ارزش کالای خریداری شده را در یک دوره معین مشخص می‌کند. عرضه و انتقال کالا در ایران به کمک قانون مالیات بر ارزش افزوده انجام می‌شود. همچنین در مورد صادرات کالا می‌توان عنوان کرد که تبعیت از این قوانین الزامی است.

در مطلبی اختصاصی به قوانین مالیات بر ارزش افزوده پرداخته‌ایم که پیشنهاد می‌کنیم مطالعه نمایید.

قوانین مالیات بر ارث

قانون مالیات بر ارث عنوان می‌دارد که برحسب این که ترکه متوفی به چه میزان است، مالیات متفاوتی از وی دریافت می‌شود. در مورد مالیات بر ارث باید به این نکته توجه داشته باشید که نرخ مالیات بر اساس نسبت فرد با شخص متوفی تعیین می‌شود. هر چه میزان نسبت فرد با متوفی نزدیک‌تر باشد، مالیات دریافتی بیشتر خواهد شد.

وراث از نظر میزان نزدیکی به سه دسته کلی وراث طبقه اول، وراث طبقه دوم و وراث طبقه سوم تقسیم بندی می‌شوند. به صورت کلی نرخ‌های اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی برای وراث طبقه اول بوده و برای وراث طبقه دوم دو برابر و برای وراث طبقه سوم، چهار برابر است. بیان این نکته ضروری به نظر می‌رسد که اگر در هر طبقه یک نفر از وراث در قید حیات باشد باعث می‌شود تا طبقات دیگر از دریافت ارث محروم شود.

قوانین مالیات بر عایدات

یکی از مهم‌ترین قوانین مالیاتی کشور، قانون مالیات بر عایدات است. این قانون به منظور ساده سازی، شفافیت، حمایت از صنعت گران و برای رشد اقتصاد بازار تصویب شده است. در این قانون بندهای مختلفی وجود دارد که به موجب آن امکانات و منابع عایداتی زیادی در راستای خودکفایی دولت صورت می‌پذیرد. قوانین مالیاتی در کشورهای مختلف اجرا شده و یکی از آن‌ها دریافت مالیات از عایدات افراد است.

قوانین مالیات بر عایدات مشخص می‌کند که تعیین مالیات افراد بر اساس عایدات اشخاص حقیقی و حقوقی چقدر است. توجه به قانون فوق باعث فراهم شدن زمینه خودکفایی دولت شده تا بتواند در هزینه‌های خود مدیریت بهتری داشته باشد.

مرجع اصلی تصویب قوانین مالیاتی چه سازمانی است؟

در نظام حقوقی ایران طبق قانون اساسی تصویب عموم قوانین از وظایف مجلس شورای اسلامی می‌باشد. در واقع تصویب قوانین مهم‌ترین وظیفه مجلس در نظام حقوقی ایران است.

قوانین مالیاتی نیز از این قاعده مستثنی نمی‌باشد و چون عنوان قانون در معنای خاص بدان اطلاق می‌شود باید توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شود. اما نظر به اهمیت موضوع مالیات و تاثیر آن بر زندگی و معیشت مردم این مهم به صورت خاص در قانون اساسی و ذیل اصل پنجاه و یکم دوباره مورد تاکید قرار گرفته است. اصل پنجاه و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی مقرر می دارد:

«هیچ نوع مالیات وضع نمی‌شود مگر به موجب قانون. موارد معافیت و بخشودگی و تخفیف مالیاتی به موجب قانون مشخص می‌شود.»

همانطور که در قانون اساسی به آن اشاره شده است مالیات باید به موجب قانون و توسط مجلس شورای اسلامی وضع گردد و چنانچه مرجعی غیر از مجلس شورای اسلامی اقدام به وضع مالیات، افزایش یا کاهش آن نمایند از اعتبار قانونی برخوردار نبوده و نمی‌توان آن را مبنای دریافت مالیات از مردم قرار داد.

همچنین بر طبق اصل پنجاه و یکم قانون اساسی موارد بخشودگی و تخفیف مالیات نیز باید به موجب قانون مشخص شود و این قانون نیز باید توسط مجلس به تصویب رسیده باشد و الا فاقد وجاهت قانونی است.