تسهیلات بانکی چیست؟ معرفی و مقایسه انواع تسهیلات بانکی

تسهیلات بانکی در واقع همان خروجی‌های اصلی بانک است که از طریق آن نقدینگی جامعه که به صورت سرگردان در سطح جامعه قرار گرفته، به مبادی تعریف شده و هدفمند اقتصادی تزریق می‌‌گردد. یعنی یک بانک که مجهز به منابع می‌‌باشد آن‌ها را در راستای اهدافی که از قبل تعیین و برنامه ریزی شده به مصرف می‌‌رساند؛ منابعی همچون سرمایه، حقوق صاحبان سهام و انواع سپرده‌ها.

به عبارت دیگر فرض می‌شود که یک بانک با ایجاد دارایی‌های درآمدزا در پایان از هر دوره مالی که به دریافت سود رسید دوباره با استفاده از سود‌های انباشته شده و با استفاده از منابع جدید باعث افزایش سرمایه می‌‌شوند و یا با ایجاد نمودن بدهی‌های دیگر فعالیت خود را گسترش می‌دهند.

معنای تسهیلات به لحاظ لغوی از ریشه سهل کردن یا آسان نمودن می‌‌آید.

پس از توضیح اینکه تسهیلات بانکی چیست، در ادامه مقاله به معرفی انواع تسهیلات بانکی و کاربرد‌های آن‌ها و همچنین معرفی وام‌های بانکی و تفاوت آن با تسهیلات می‌‌پردازیم تا بتوانید از بهترین تسهیلات بانکی ۱۴۰۰ بهره مند شوید.

تعریف وام بانکی

یکی از مهم‌ترین خدمات بانک‌ها و موسسات اعتباری پرداخت وجه نقدی با بازپرداخت کوتاه مدت و یا بلند مدت برای متقاضیان است که با ثبت شرایط و ضوابط تعیین شده پرداخت می‌گردند. به طور کلی وام یعنی هر نوع دارایی مانند پول، ملک و کالا که از طرف بانک‌ها و موسسات اعتباری برای متقاضیان پرداخت می‌‌گردد.

از شروط اصلی برای پرداخت این خدمات، باید به این مورد اشاره کرد که متقاضی موظف است تا اصل داراییش را به همراه مقداری از سودزا در بازه زمانی مقرر عودت دهد. در صنعت بانکداری در کشور ما، پرداخت وام بانکی برای رفع مشکلات قشر‌های مختلف سطح جامعه نقش اساسی دارد و اکثر افراد امروزه تمایل به دریافت آن دارند. برای آشنایی بیشتر، می توانید مقاله سود انواع وام بانکی و نحوه محاسبه سود وام بانکی را در بلاگ مانیار مطالعه نمایید تا بتوانید با توجه به آن و پس از مشاهده لیست انواع وام های بانکی، بهترین بانک برای دریافت وام را انتخاب نمایید.

تفاوت بین وام و تسهیلات بانکی چیست؟

واژه وام در نظام بانکداری اسلامی‌ صرفا برای قرض‌الحسنه استفاده می‌‌شود و واژه تسهیلات در سطح وسیع‌تری برای تأمین اعتبار مالی واحدهای صنعتی و تولیدی کاربرد دارد.

در واقع وام در نظام بانکداری برای قرض الحسنه کاربرد داشته و استفاده می‌شود ولی تسهیلات در بخش وسیع‌تری قرار دارد و به تأمین اعتبار مالی واحد‌های صنعتی و تولیدی می‌پردازد. بانک‌ها و موسسات در سودی که حاصل وجوه پرداختی برای افزایش روند تولید به واحد‌های صنعتی راکد است نیز شریک هستند و این نیز نوعی تسهیلات به شمار می‌‌آید.

در مقابل آن وجوهی که برای خرید یا اجاره مسکن، خرید خودرو، درمان، تحصیل و … با سود مشخص ارائه می‌گردد نیز وام هستند.

در واقع هر نوع وامی‌ به عنوان تسهیلات در نظر گرفته می‌شود ولی نمی‌توان هر تسهیلاتی را به عنوان وام در نظر گرفت.

به صورت کلی تفاوت این دو اصطلاح در این است که در ارائه دادن وام به هیچ وجه از مشارکت پرداخت کننده در سود حاصله خبری نخواهد بود.

انواع تسهیلات بانکی ارائه شده توسط بانک‌های کشور

مهمترین تسهیلات ارائه شده از سوی بانک‌های کشور عبارت‌اند از:

۱. قرض الحسنه

قرض الحسنه قراردادی است که به‌موجب آن بانک (به عنوان قرض‌دهنده) مبلغ معینی را طبق ضوابط مقرر در این دستورالعمل به اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی (به عنوان قرض گیرنده) به قرض واگذار می‌نماید.

تسهیلات قرض الحسنه در واقع قراردادی است که بانک به عنوان قرض‌دهنده مبلغ دریافتی را مطابق با قوانین مقرر در این دستور‌العمل برای اشخاص حقیقی و حقوقی به عنوان قرض واگذار می‌کند.

در نظام بانکداری کشور ارائه تسهلات قرض الحسنه برای این نهادها مجاز می‌‌باشد:

● شرکت‌های تعاونی با هدف ایجاد کار

● واحدهای تولیدی متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی برای کمک نمودن به افزایش چرخه تولید.

● رفع احتیاجات ضروری اشخاص حقیقی

● هزینه ازدواج و تهیه جهیزیه

● هزینه درمان و بیماری

● هزینه تعمیر و تامین مسکن

● کمک هزینه تحصیلی

● کمک هزینه برای ایجاد مسکن روستایی‌ها

● رفع نیازهای ضروری

۲. تسهیلات بانکی مشارکت مدنی

در واقع مشارکت مدنی یعنی آمیختن سهم مشارکه نقدی و یا غیر نقدی برای اشخاص حقیقی و یا حقوقی طبق قرارداد به صورت مشاع و به منظور انتفاع.
شرایط متقاضی در مشارکت مدنی به صورت زیر می‌باشد:

در مشارکت مدنی افراد حقیقی و حقوقی با توجه به نوع فعالیتشان و معامله که قرار است برای اجرای پروژه و یا معامله‌ای خاص صورت بگیرد مشارکت نمایند. در صورت ارائه مدرک برای فراهم نمودن شرایط اعطای تسهیلات متقاضیان می‌‌توانند طرف معامله مشارکت مدنی بانک‌ها قرار بگیرند.

انواع مختلفی از مشارکت مدنی وجود دارد که از جمله می‌‌توان به مشارکت مدنی بازرگانی، صادراتی و خدماتی اشاره نمود.

۳. مضاربه

به موجب قرارداد مضاربه، وظیفه تأمین سرمایه بر عهده یکی از طرفین (مالکین) است و با قید این شرط که طرف دیگر با آن سرمایه تجارت نموده و در سود حاصله از آن هر دو طرف شریک می‌‌باشند.

مضاربه در امور بازرگانی، شرایطی کاملا مشابه به مشارکت مدنی دارد، با این تفاوت که:

۱. در قرارداد مضاربه صددرصد سرمایه تأمین می‌شود ولی در مشارکت مدنی درصدی از سرمایه مورد نیاز برای اجرا شدن عملیات در راستای مشارکت از طرف موسسه تأمین می‌شود.

۲. در قرارداد مضاربه هزینه‌های قابل قبول محدود به هزینه‌های اصلی نبوده و هر نوع هزینه دیگر را می‌‌توان با رضایت طرفین در قرارداد قید نمود.

۳. پرداخت سهم شراکت موسسه در مشارکت مدنی بر خلاف مضاربه فقط یکبار بوده و نقدا پرداخت می‌شود، ولی در مضاربه به دفعات می‌‌تواند تأمین شود.

۴. تسهیلات بانکی جعاله

در جعاله هر شخص ملزم به پرداخت اجرت و پاداش معلوم در مقابل عملی مانند اینکه عامل معین باشد یا نه، می‌‌باشد. در قرارداد جعاله شخص متعهد را جاعل و طرف مقابل را عامل و اجرت را جعل می‌‌نامند. برای مثال شخصی می‌گوید که اگر کسی ماشین یا حیوان من را پیدا کند، به او صد هزار تومان اجرت می‌‌دهم، این عمل را جعاله می‌‌گویند.

جعاله به اعتبار چگونگی ایجاب و پیشنهاد آن، بر دو دسته تقسیم می‌‌شود:

۱- جعالۀ خاص: که ایجاب برای شخص معین است و طرف خطاب یک یا چند نفر خاص هستند.

۲- جعالۀ عام: در این قسمت از جعاله، هدف جاعل، رسیدن به مقصود خود است و برای او فرقی ندارد که توسط چه کسی انجام شود، مثلاً می‌‌گوید، هر کسی فلان کار را انجام دهد، این‌قدر پاداش برای او در نظر گرفته شده است و برای او پرداخت می‌شود.

۵. سلف

به عبارتی سلف یعنی پیش خرید نقدی محصولات واحد‌های تولیدی با قیمت معین شده. بر این اساس پیش خرید نقدی محصولات یکی از روش‌هایی است که به منظور تأمین قسمتی از سرمایه در گردش واحد‌های‌های تولیدی به کار گرفته می‌‌شود.