سفته چیست؟ کاربرد، قوانین،تفاوت آن با چک، نحوه پیگیری، درخواست و…

در دنیای پرتلاطم امروزی و باتوجه به شرایط آشفته اقتصادی، آشنایی با حقوق متقابل افراد با یکدیگر و قانون از جمله مواردی است که می‌تواند جوامع بشری را از اختلافات شخصی و جمعی در امان بدارد. چه بسیار افرادی هستند که ناخواسته یا بدون آگاهی درگیر مسائل حقوقی مختلفی می‌شوند، درصورتی‌که آشنایی و آگاهی در زمینه‌های حقوقی می‌تواند اثر مهمی در پیشگیری از وقوع مشکلات داشته باشد. یکی از موضوعات مهمی که افراد جامعه از دانشجویان تا سنین بالاتر باید با آن آشنا باشند ” تعریف سفته چیست ، کاربرد و قوانین مخصوص به آن است” که در این مقاله مانیار به آن پرداخته می‌شود.

سفته چیست ؟

سفته از جمله انواع سند‌های تجاری است که به راحتی در گوشه و کنار شهر و در هر دکه روزنامه‌فروشی پیدا می‌شود. بر خلاف دیگر عضو خانواده‌اش یعنی چک برای گرفتنش به سیستم بانکی نیازی ندارید. عبارت ” سفته موجود است” را تقریباً در همه دکه‌های شهری پیدا می‌کنید و این به معنای سهولت در یافتن آن است. اما عقل حکم می‌کند که پیش از استفاده از این سند اطلاعات کافی درباره آن داشته باشیم.

سفته در تعریف کوتاه به سندی تجاری گفته می‌شود که برای تضمین از آن استفاده می‌شود و یا در هنگام استخدام یا ثبت‌نام به عنوان تضمین و یا حسن انجام کار از فرد گرفته می‌شود. همان‌طور که گفته شد هدف از گرفتن سفته تعهد و تضمین در کار است و جنبه پرداختی ندارد. خود بانک‌ها هم در هنگام پرداخت وام از گیرنده سفته بابت تضمین می‌گیرند. مواردی که باید در سفته رعایت کرد شامل:

• امضا صادرکننده
• نام و نام خانوادگی صادرکننده
• نام و نام خانوادگی گیرنده وجه سفته
• تاریخ صدور
• تاریخ سررسید و مبلغ سفته است.

همان‌طور که در ماده ۳۰۸ قانون تجارت ذکر شده، جدا از امضا یا مهر، سفته باید دارای تاریخ روز باشد و لازم است نام گیرنده وجه و تاریخ پرداخت در سفته کامل و واضح مشخص باشد. علاوه بر مهر یا امضا سفته باید دارای تاریخ سررسید باشد و درج اقامتگاه صادرکننده و محل پرداخت سفته نیز ضرورت دارد. درصورتی‌که سفته برای شخص معینی صادر نشود، به‌جای نام او باید عبارت “وجه حامل” نوشته شود.

کاربرد سفته چیست ؟

سفته کاربردهای فراوانی دارد و همان‌طور که در بالا ذکر شد خود بانک‌ها نیز یکی از طرفین گیرنده سفته هستند. علاوه بر آن موارد استفاده از سفته شامل تضمین بین شرکت‌ها، تضمین هنگام استخدام و حسن انجام کار و ثبت نام و معاملات قیمت کالا یا خدمات به صورت غیر نقدی است.

تفاوت چک و سفته چیست ؟

برای فهمیدن این موضوع بهتر است تعریف هرکدام را با یک‌دیگر مقایسه کنیم. در تعریف کلی سفته تعهد نامه‌ای است که برای تضمین به شخص، شرکت یا سازمانی جهت تضمین انجام کار و یا ارائه خدمات داده می‌شود. البته در مواردی به اشتباه، از چک‌های مدت‌دار برای تضمین استفاده می‌شود که قرار نیست پرداخت شوند و فقط به عنوان ضمانت نزد اشخاص است. سفته سندی است که به خاطر تمبر روی آن، مبالغ بالای سفته دارای هزینه خرید بیشتری است اما برای صدور چک مبالغ بالا و پایین هیچ وجهی پرداخت نمی‌شود. در شکل زیر نمونه سفته پرشده و چک را میبینید.

تفاوت اصلی بین چک و سفته مربوط به مجازات کیفری می‌شود این نکته درست است که از تمبر در سفته استفاده می‌شود اما همانند چک مجازات کیفری ندارد و گیرنده می‌تواند در هنگام وصول نشدن چک با برگه گواهی عدم پرداخت آن و مراجعه به مراجع قانونی و دادگستری اموال شخص بدهکار را توقیف کند ولی در سفته این چنین نیست. نکته مهم دیگر اینکه امضا در چک قابل انکار نیست زیرا در بانک مورد نظر امضا به ثبت رسیده است اما این موضوع در سفته قابل انکار است و آدرس صادرکننده ممکن است جعلی باشد.

پیگیری سفته وصول نشده

در مواقعی که سفته در تاریخ سررسید وصول نشود دارنده سفته می‌تواند تا ۱۰ روز بعد از تاریخ سررسید به مراجع قانونی شکایت کند. به این عمل اصطلاحاً ” واخواست سفته” گفته می‌شود. با واخواست نمودن، صادرکننده آن متوجه شکایت دارنده از او می‌شود. درصورتی‌که سفته را شخصی پشت‌نویسی یا ظهرنویسی کرده باشد و صادرکننده اصلی در دسترس نباشد، مبلغ سفته را باید کسی که پشت‌نویسی کرده پرداخت کند.

مراحل واخواست سفته چیست؟

برای واخواست سفته ابتدا باید اوراق اظهارنامه را از مراجع قانونی تهیه کنید. اظهارنامه در ۳ نسخه تنظیم می‌شود و برای صادرکننده سفته ارسال می‌شود. درصورتی‌که صادرکننده چند نفر باشند این اظهارنامه به صورت جداگانه به آدرسی که درج شده است ارسال می‌گردد. در نظر داشته باشید که بابت هر برگه از اوراق اظهارنامه باید تمبر باطل کرد. در اظهارنامه باید مبلغ طلب و تاریخ به صورت دقیق نوشته شود و همچنین در متن اظهارنامه باید توجه داشت که شماره خزانه‌داری کل سفته‌ها نوشته شود.

قانون سفته یا زندان

بر اساس قوانین سفته اگر صادرکننده در نوشتن سفته قید نکرده باشد که صدورش بابت ضمانت است، باید آن را پرداخت کند. اگر دارنده آن از طریق مراجع قانونی اقدام به گرفتن وجه آن کند اموال وی توقیف می‌شود و به اندازه مبلغش به دارنده پرداخت می‌شود. درصورتی‌که شخص اموالی نداشته باشد حکم جلب وی صادر می‌شود و و مجازات سفته زندان است. بنابراین سفته زندان دارد و بهتر است با مشاهده آموزش تصویری نوشتن سفته بر نحوه پر کردن سفته ضمانت یا هر نوع دیگر آن مسلط شوید. صادرکننده سفته اگر توان پرداخت مبلغ را به صورت یک‌جا نداشته باشد می‌تواند آن را به صورت اقساط پرداخت نماید.