زمان مطالعه: ۴ دقیقه مالیات یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی دولت‌ها می‌باشد و مالیات بر ارزش افزوده یکی از مهم‌ترین زیردسته‌های مالیات در هر کشور محسوب می‌شود. دولت‌ها با دریافت مالیات به صورت مستمر، می‌توانند خدمات ضروری برای جامعه را ارائه دهند و ثبات و نظم را در سرویس‌دهی ایجاد کنند. طی سال‌های اخیر کشورهای زیادی قانون مالیات بر […]
مالیات یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی دولت‌ها می‌باشد و مالیات بر ارزش افزوده یکی از مهم‌ترین زیردسته‌های مالیات در هر کشور محسوب می‌شود. دولت‌ها با دریافت مالیات به صورت مستمر، می‌توانند خدمات ضروری برای جامعه را ارائه دهند و ثبات و نظم را در سرویس‌دهی ایجاد کنند.
طی سال‌های اخیر کشورهای زیادی قانون مالیات بر ارزش افزوده را تدوین و اجرا کرده‌اند. تجربه این کشورها در زمینه اجرای این قانون نشان می‌دهد که نظام مالیات بر ارزش افزوده می‌تواند منبع درآمدی قابل اتکایی برای دولت‌ها باشد. یکی از مزایای مالیات بر ارزش افزوده که آن را از باقی انواع مالیات جدا می‌کند، آسان بودن وصول و پرداخت آن می‌باشد. همین مزیت نیز باعث شده که مالیات بر ارزش افزوده رایج‌ترین مالیات در هر کشور به شمار رود. از دیگر مزایای این مالیات می‌توان به درآمدزایی زیاد و کاهش وابستگی هرچه بیشتر درآمد دولت به نفت اشاره کرد.
اما به طور کلی در رابطه با ارزش افزوده سوالات زیادی در اذهان عمومی وجود دارد. مانند این که نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده چیست؟ چگونه استعلام مالیات بر ارزش افزوده را بگیریم؟ و چنین سوالاتی که در این مقاله به آن‌ها می‌پردازیم.
قبل از صحبت در خصوص مالیات بر ارزش افزوده، لازم است در خصوص این مفهوم که «ارزش افزوده چیست؟» صحبت کنیم.
ارزش افزوده چیست؟
ارزش افزوده که در زبان انگلیسی با عنوان Value added شناخته می‌شود، به ارزشی گفته می‌شود که در فرایند تولید یک محصول به مواد اولیه محصول اضافه می‌شود. البته ارزش افزوده مختص به یک کالا نیست، بلکه به فرایند تولید مرتبط است.
در تعریف دقیق‌تر، ارزش افزوده یعنی افزایش ارزش پولی یک کالا در مراحل تولید. در این تعریف، کالا در هر مرحله از تولید افزایش ارزش پیدا می‌کند که به آن ارزش افزوده گفته می‌شود. همچنین می‌توانیم بگوییم که اختلاف ارزش کالای تولید شده و مجموع ارزش مواد اولیه، ارزش افزوده هر کالا محسوب می‌شود.
مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
تعاریف متعددی برای مالیات بر ارزش افزوده وجود دارد. اما تعریف اصلی و قانونی این مالیات طبق ماده ۳ قانون مالیات ارزش افزوده سازمان مالیاتی کل کشور، به شرح زیر است:
“مالیات بر ارزش افزوده: مالیات غیر مستقیمی است که بر تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها و خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین وضع می‌گردد.”
بر اساس موردی که قبل‌تر گفتیم، این مفهوم به فرایند تولید مربوط است و نه به کالایی خاص. مالیات ارزش افزوده نوعی مالیات عام (بر عموم کالاها و خدمات مگر موارد معاف تعلق می‌گیرد) است که به صورت چند مرحله‌ای از اضافه ارزش کالاهای تولید شده یا خدمات ارائه شده در مراحل مختلف تولید و توزیع اخذ می‌شود.
مالیات بر ارزش افزوده در هر مرحله از تولید به کالا یا خدمت تعلق می‌گیرد و با توجه به این که این مالیات برای مصرف تعریف شده است، در نهایت از مصرف‌کننده نهایی اخذ می‌شود و در اختیار فروشنده قرار می‌گیرد. فروشنده نیز طبق روال قانونی مالیات، مالیات بر ارزش افزوده دریافت شده را به سازمان پرداخت می‌کند.
روش محاسبه مالیات بر ارزش افزوده چگونه است؟
نرخ مالیات بر ارزش افزوده در هر کشور متفاوت است و نمی‌توان نرخی مشخص را برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده در نظر گرفت. اما برای ساده‌تر شدن فهم فرایند محاسبه مالیات بر ارزش افزوده، به مثال زیر توجه کنید.
فرض کنید تولید کننده خودرو (با نام فرضی خودروسازان آسیا) در کشوری با نرخ ۱۰% مالیات بر ارزش افزوده فعالیت می‌کند.
- شرکت خودروسازان مواد خام و اولیه را با قیمت ۲ میلیون ریال خریداری می‌کند. مالیات بر ارزش افزوده این خرید ۲۰۰,۰۰۰ ریال است که باید به دولت پرداخت شود. جمع قیمت کل در این خرید ۲,۲۰۰,۰۰۰ ریال می‌شود.
- خودروسازان محصولات تولید شده را به قیمت ۵ میلیون ریال به علاوه ۵۰۰,۰۰۰ ریال ارزش افزوده و جمع کلی ۵,۵۰۰,۰۰۰ ریال به توزیع‌کننده می‌فروشد. در این حالت تولیدکننده فقط ۳۰۰,۰۰۰ ریال به عنوان مالیات بر ارزش افزوده را به دولت پرداخت کرده است. به عبارتی تولید کننده ۱۰% سودی که در این فرآیند به دست آورده است ( ۳ میلیون ریال) را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می‌کند.
- در نهایت توزیع‌کننده این محصول را با قیمت ۱۰ میلیون ریال که ارزش افزوده آن ۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال می‌شود به مصرف‌کننده نهایی می‌فروشد که جمع کل آن ۱۱ میلیون ریال می شود. توزیع‌کننده در این مرحله ۵۰۰,۰۰۰ ریال را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می‌کند. ۵۰۰,۰۰۰ ریال مابقی را تولیدکننده در مرحله قبل پرداخت کرده است و به عبارتی توزیع کننده در این مرحله ۱۰% سود خالص خود را پرداخت می‌کند.
مالیات بر ارزش افزوده در ایران برای کدام کالاها و خدمات است؟
مالیات بر ارزش افزوده به تمام خدمات و کالاهایی که در ایران به فروش می‌رسند تعلق می‌گیرد. در این بین البته استثناهایی وجود دارند: به سیگار و سوخت هواپیما که دو کالای خاص هستند به ترتیب ۱۲ و ۲۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده تعلق می‌گیرد. همچنین در این استثناها، به محصولات کشاورزی فرآوری نشده، کالاهای اساسی مثل برنج، روغن، گوشت و … و همچنین خدمات بهداشتی مالیات بر ارزش افزوده تعلق نمی‌گیرد.
این مطلب نیز به پایان رسید. در صورتی که پیرامون مالیات سوالی دارید، در قسمت کامنت از کارشناسان مانیار سوال بپرسید.
در ضمن در صورتی که به مطالب مالی علاقمند هستید، توصیه می‌کنیم سایر مطالب بلاگ مانیار را نیز مطالعه نمایید.
پربازدیدترین مطالب
لینک‌های سریع
مطالب مرتبط
انواع سرویس کیف پول الکترونیکی
زمان مطالعه: 2 دقیقه کیف پول الکترونیکی یک ابزار مالی است که به کاربران اجازه می‌دهد ارزش الکترونیکی (مانند پول الکترونیکی یا ارزهای دیجیتال) را درون یک حساب ذخیره کنند و از طریق این حساب، تراکنش‌های خرید، پرداخت و انتقال وجه را انجام دهند. کیف پول الکترونیکی به دو دسته حلقه باز و حلقه بسته تقسیم می‌شوند، کیف پول […]
تغییرات جدید نرخ سود بانکی
زمان مطالعه: 2 دقیقه بهره بانکی به معنای سود یا نرخ سودی است که یک بانک به مشتریان خود برای وجوهی که در آن بانک قرار می‌دهند، پرداخت می‌کند. بهره بانکی نشان دهنده میزان بازدهی مالی برای وجوه نقد یا سپرده‌های بانکی است که در بانک قرار می‌گیرند. نرخ بهره بانکی بر اساس عوامل مختلفی تعیین می‌شود، […]
اپلیکیشن همکار؛ راهی برای ارتباط موثر بین سازمان و کارکنان
زمان مطالعه: 3 دقیقه شاید یکی از مهم‌ترین تأثیراتی که کرونا روی مدل‌های کاری گذاشت، ایجاد فاصله بین یک سازمان و کارکنانش بود. روزهای قرنطینه، زمانی که کارکنان نمی‌توانستند در محل کار حاضر شوند و یا زمان‌هایی که به دلیل بیماری یک نفر نمی‌توانست در جریان کارها قرار بگیرد، باعث ایجاد یک سری از مشکلات می‌شود. در این میان […]
مانیار
کارخانه پرداخت آنلاین
خدمات
شاپرک
